Hát Trống quân là loại hình sinh hoạt âm nhạc dân gian đặc sắc, được coi là “đặc sản” văn hóa của người dân Đức Bác, huyện Sông Lô. Dân ca Trống quân Đức Bác được mài giũa, chắt lọc qua nhiều thế kỷ và có giá trị nghệ thuật rất lớn.
Theo lời kể của các bậc cao niên, điệu hát Trống quân đã có từ lâu, không ai còn nhớ rõ. Tương truyền rằng, ngày xưa, khi người dân Đức Bác tập hợp xuống bãi bồi ven sông Lô, tạo thành cái xóm nhỏ lấy tên là Trại Lép sau này có tên là Kẻ Lép). Cả xóm mưu sinh xuôi ngược trên dòng Lô Giang. Rồi một ngày, lũ sông Lô hung dữ đã cướp đi một phần đất của người Kẻ Lép, cắt sang bên đất Phù Ninh (Phú Thọ). Trên mảnh đất ấy, có một cô bé được mẹ sinh ra trong giấc mộng, lớn lên theo Bà Trưng đi đánh giặc (nàng xưng là Nương Công chúa). Thắng giặc trở về, nàng bỗng “hóa” trên đất Kẻ Lép. Thấy thiêng dân Kẻ Lép sang Phù Ninh xin tên nàng về lập đền thờ. Từ đó, hai làng Phù Ninh và Kẻ Lép (nay là Đức Bác) có quan hệ mật thiết.
Điệu hát Trống quân ra đời từ đó, và tồn tại cho đến ngày nay. Cùng sự phát triển của đất nước, điệu hát Trống quân của Đức Bác cũng nhiều lúc thăng trầm nhưng vẫn luôn giữ được bản sắc riêng. Trong chiến tranh khốc liệt, điệu hát Trống quân đã cùng người dân Đức Bác đi đến mọi vùng động viên chiến sĩ ta chiến đấu chống lại kẻ thù xâm lược. Những năm đầu thế kỉ XX, hội làng cùng điệu Trống Quân là một trong những nét đẹp truyền thống không thể thiếu mỗi dịp đầu năm của người dân Đức Bác. Lễ hội làng cùng điệu hát Trống Quân luôn được coi một trong những lễ hội vệ tinh của Giỗ Tổ Vua Hùng vào dịp 10-3 hàng năm. Vào 3 ngày mùng 1, 2, 3 của tháng hai âm lịch hàng năm, nhân dân Đức Bác khi ấy lại mở hội làng.
Ngày mở hội, trai tráng chưa vợ xã Đức Bác bơi thuyền sang bên kia sông làng Phù Ninh (Phú Thọ) để đón các cô đào làng Phù Ninh sang hát đối Trống Quân tục còn gọi là hát đón đào. Trong ngày mùng 2 cả trai Đức Bác và gái Phù Ninh đều hát đối Trống Quân ở trong Đình, để cầu phúc cho nhân dân, cầu mưa thuận gió hoà cho năm mới. Kết thúc lễ hội là những điệu Hát Giã, Mó Cá… đó là lúc những cô Đào làng Phù Ninh lên thuyền về nhà và cũng là lúc những chàng trai chưa vợ Đức Bác thể hiện tấm chân tình với Đào Phù Ninh bằng những điệu hát giao duyên mượt mà, tình tứ nhất.
